Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

Cottae N M

  • 1 cotta

    Cotta, Roman cognomen

    Latin-English dictionary > cotta

  • 2 circumspicio

    circum-spicio, spexī, spectum, ere (circum u. specio), rings umherblicken, I) v. intr. u. (altlat.) v. refl. sich rings umsehen, rings umherblicken od. -schauen, rundum sehen, -schauen, 1) eig.: circumspicio: nemo (est), Ter.: circumspicio; nusquam (es), Ter.: circumspicit ille atque, ubi sit, quaerit, Ov.: qui in auspicium adhibetur nec suspicit nec circumspicit, Cic.: pavidum primo nusquam circumspicientem aut respicientem secutum, Liv.: diversi circumspicimus od. circumspiciunt, Pacuv. fr. u. Verg.: circumspicit (sieht sich [ängstlich] ringsum), aestuat, Cic.: usque eo te diligis et magnifice circumspicis (blickst stolz um dich her), ut etc., Cic.: circumspicere fratrem, Sen. rhet.: late circumspiciendi libertas, eine weite freie Aussicht, Quint. – m. folg. Frage- od. Finalsatz, Than. circumspicedum, num quis est, sermonem nostrum qui aucupet. Theur. Tutum probest. Than. Circumspice etiam (noch einmal). Theur. Nemost, Plaut.: atque suus coniunx, ubi sit, circumspicit, Ov.: circumspicedum, ne quis nostro hic auceps sermoni siet, Plaut.: u. (altlat.) reflex., Call. Circumspicedum te ne quis adsit arbiter. Meg. Non est. Call. Sed quaeso identidem circumspice, Plaut. trin. 146 sq. – 2) übtr., sich (mit dem geistigen Auge) überall umsehen, Umschau halten, m. folg. indir. Fragesatz, circumspicite celeriter animo, qui sint rerum exitus consecuti, Cic. de legg. 2, 42: vide, quaere, circumspice, si quis est forte ex ea provincia, qui te nolit perisse, Cic. Verr. 3, 180: cum circumspicerent patres, quosnam consules facerent, longe ante alios eminebat C. Claudius Nero, Liv. 27, 34, 1. – II) v. tr.: A) rings umhersehen auf usw., rings ansehen, rings betrachten, rings in Augenschein nehmen, rings übersehen, rings überblicken, 1) eig.: urbis situm, Liv.: montibus fluminibusque clausam regionem, Liv.: lucos, Ov.: oculis Phrygia agmina, Verg.: ne ex medio quidem cornua sua, Liv.: de septem totum orbem montibus, Ov.: sua, Liv.: habitum suum, Plin. ep.: amictus, Ov.: u. so se, sich rings betrachten, Varr. sat. Men. 490. – v. lebl. Subjj., in latus omne patens turris circumspicit undas, Ov. her. 6, 69. – 2) übtr., etw. im Geiste allseitig betrachten = genau (wohl) beachten, -erwägen, -überlegen, genau (wohl) zusehen, circumspicite paulisper mentibus vestris hosce ipsos homines, Cic.: circumspicite procellas, Cic.: haec et talia circumspicienda sunt in omni officio, Cic.: c. omnia membra rei publicae, Cic.: omnes imperii vires, Liv.: omnia, Cic.: dicta factaque, Liv.: omnia pericula, Cic.: infrequentiam militum, Tac. – u. c. se = einen Blick auf sich werfen, erwägen, wer man sei, Cic. parad. 4, 30; od. = auf sich achten, für sich sorgen, Auct. b. Afr. 47, 2: u. so Romanus sermo magis se circumspicit (achtet mehr auf sich selbst, ist umsichtiger) et aestimat praebetque aestimandum, Sen. ep. 40, 11. – m. folg. indir. Fragesatz, Cic. Mur. 13. Sall. hist. fr. 2, 41 (50) § 10 (= orat. Cottae § 10). Sen. ep. 70, 5. Calp. ecl. 5, 95. – m. folg. ut od. ne u. Konj. = darauf achten, daß od. daß nicht, c. diligenter, ut etc., Cic. ad Q. fr. 1, 1, 3. § 10: c. timidā mente, ut etc., Ov. trist. 1, 1, 87: c. curiose, ne etc., Cels. 5, 26. no. 1: circumspice, ne etc., Calp. ecl. 5, 73. – B) nach einem Ggstde. umherblicken, umherschauen, rings sich umsehen, 1) eig.: visum ab se Ambiorigem in fuga, Caes.: fragorem, Stat.: Athin, Verg.: saxum ingens, Verg.: regionem, quā evaderet, Frontin. – 2) übtr., sich nach etw. umsehen = etw. ausfindig zu machen od. aufzutreiben suchen, alium arietem, Verg.: rhetorem Latinum, praeceptores, Plin. ep.: externa auxilia, Tac.: autumno tecta et recessum, Liv.: occasionem, Sen.: fugam, Tac. u. Iustin.: reliqua eius consilia animo, Caes.: tuta consilia, Iustin. – m. Dat. (wem? für wen?), diem bello, auf einen für den Kr. günstigen Zeitpunkt lauern, Sall. fr.: locum fugae, Curt.: sedes sibi aptas, Mela: peregrinos sibi reges, Iustin. – / Synkop. Perf. circumspexti, Ter. adelph. 689: u. Infinit. circumspexe, Varr. sat. Men. 490.

    lateinisch-deutsches > circumspicio

  • 3 exitus

    exitus, ūs, m. (exeo), das Herausgehen, der Ausgang, griech. εξοδος, I) eig. u. meton.: A) eig.: α) der Pers.: reditum mihi gloriosum iniuria tua dedit, non exitum calamitosum, Cic.: omni exitu et pabulatione interclusi, Caes.: m. ab u. Abl., ne exitus inclusis ab urbe esset, Liv. 38, 4, 6. – Plur., singulorum hominum occultos exitus asservare, Caes. – β) lebl. Ggstde.: exitus introitusque elementis redditus, Lucr.: ex. faustus (classis), Abfahrt, Lucr.: fit liber minus exitus amni, Ausfluß, Lucr.: septem exitus Istri, Val. Flacc.: (tibiae) recto exitu graviorem spiritum reddunt, Quint. – B) meton., der Ausgang, als Ort, aedificii, Nep.: quod (posticum) devium maximi atque occultissimi exitus erat, Liv.: ex. paludis, Mündung, Plin.: exitus cibi, After, Plin. – Plur., septem exitus ex domo fecerat, Liv. – II) übtr.: A) im allg.: quae plurimos exitus dant ad eiusmodi digressionem, die die meiste Veranlassung zu solchen Ausschweifungen (in der Rede) darbieten, Cic. de or. 2, 312. – cum exitus (Auskunft, Aufschluß) ab utroque datur conturbato errantique regi, Cic. de fin. 5, 63. – B) insbes.: 1) der Ausgang = das Ende, Ziel, a) im allg.: ex. orationis (Ggstz. principium), Cic.: adducta ad exitum quaestio est, Cic.: exitum alci rei imponere, Liv. – quae (fuga) ipsa exitum non habebat, zu keinem Ziele führte, Cic. – hic fuit oppugnationis exitus, Caes.: in exitu est meus consulatus, Cic.: in exitu iam annus erat, Liv.: exitu superioris anni, Liv. – ex. vitae, Nep., mortis, Dict., ex. vitae mortisque, Vell. (vgl. Deder. Dict. 4, 15). – exitum (ein Grab) facere alci, Corp. inscr. Lat. 8, 1213. – verba, quae casus habent in exitu similes, Varro LL. – Plur., causae rerum atque exitus, Cic.: perditae civitates hos solent exitus exitiales habere, letzte Stadien, die zum Untergang führen, Cic.: tristes exitus habere, Cic.: habent exitus aut in a aut in e, Varro LL. – b) insbes.: α) wie εξοδος, der Ausgang = letzte Teil einer Tragödie, die Katastrophe, mimi, fabulae, Cic. Cael. 65: ut tragici poëtae, cum explicare argumenti exitum non potestis, gleichs. den Knoten des Stückes nicht lösen könnt, Cic. de nat. deor. 1, 53. – β) prägn., das Ende = das Lebensende, Seiani, Plin.: avunculi, Plin. ep.: humanus, Cic. – Plur., nonnumquam bonos exitus habent boni, Cic. – 2) wie εξοδος, der Endpunkt, die Schlußerklärung, das Resultat, worauf eine Rede, eine Beratung usw. hinausläuft, exitus fuit orationis, Caes.: ut nullus exitus imponeretur sermonibus, sodaß man immer noch zu keinem Endpunkte (Resultate) kommen konnte, Liv.: disceptatio sine exitu fuit, Liv. – 3) der Ausgang = der Erfolg, das Resultat, das Schicksal, das etwas hat, eventus atque ex. rerum, Cic.: ex. futuri temporis, Hor.: Cottae consilium quem haberet exitum, Caes.: cum esset incertus exitus et anceps fortuna belli, Cic. – Plur., haec omnia meliores exitus habebunt, Cic. – Sprichw., exitus acta probat, Ov. her. 2, 85.

    lateinisch-deutsches > exitus

  • 4 ingenium

    ingenium, iī, n. (in u. gigno), die angeborene, natürliche Art u. Beschaffenheit, Natur, I) einer Sache (vgl. Fabri Sall. or. Cottae § 9), arvorum, Verg.: campi, Tac.: loci caelique, Tac.: lactis, Gell.: caeli mores solique ingenia, Plin.: loci, Sall.: oris et vultus, natürliche Gesichtsbildung, Plin.: ingenio (= sponte suā) arbusta ubi nata sunt, Naev. tr. fr.: constabat (insulas) suopte ingenio alimenta mortalibus gignere, Sall. fr. – II) eines Menschen, A) in bezug auf das Gemüt, 1) im allg., die Naturanlage, das Temperament, die Sinnes- u. Gemütsart, das Herz, der Charakter, novi ingenium mulierum, Ter.: ingenium bonum, liberale, durum, inhumanum, Ter.: mobile, Plin. ep.: ingeniorum ferocia, Vell.: antiquum ingenium obtines, alte Art, Ter.: ingenio suo vivere, Liv.: suo ingenio uti, Tac.: redire ad ingenium, auf die alten Sprünge kommen, Ter.: fretus ingenio eius, auf sein gutes Herz, Plaut. – 2) insbes., der angeborene Mut, ing. forte, Enn. ann. 414: firmum, Enn. fr. scen. 25: nullum est ingenium tantum neque cor tam ferum, quod non labascat linguā, mitescat malo, Acc. tr. 684: quinque elegit, quorum ingenia validissima erant, Sall. Iug. 103, 2: augete ingenium viris fortibus, Sall. hist. fr. 1, 48 (51), 20. – B) in bezug auf Intelligenz: 1) im allg., die angeborene Fähigkeit, natürliche Anlage, der natürliche Verstand, Kopf, tardum, acerrimum, acutum, magnum, Cic.: pulcherrimum, Plin. ep.: ingenii acies, Nep., ingenii acumen, scharfer, durchdringender V., Cic.: promptus ingenio, ein fähiger Kopf, Liv.: cum ingenio (mit Verstand) versari in alqa re, Cic.: extremi ingenii esse, ein gar arger Schwachkopf, ganz unfähig sein, Liv.: ingenio (Anlage) egregio ad miserias natus sum, Ter. – 2) insbes., Begabung, Scharfsinn, Erfindungsgeist, Phantasie u. geistiges Talent, Geist, Witz, a) eig.: accusatoris, Cic.: ad fingendum, Cic.: aemulandi, Solin.: nam et animi et ingenii celeres quidam motus esse debent, Gemüt u. Phantasie müssen eine gewisse Beweglichkeit besitzen, Cic.: Plur., cum ipsi doctrinā et ingeniis abundarent, Cic.: certis ingeniis inmorari et innutriri oportet, Sen. – b) meton.: α) v. der Pers. selbst, Begabung, Geist, Talent, Cic. Brut. 147; de rep. 2, 2. Liv. 21, 4, 3: Plur., Vell. 1, 16, 2 u. 17, 5 u.a. Sen. ad Polyb. 27, 1. Suet. Aug. 89, 3 u. Vesp. 18. – β) eine sinnreiche Erfindung, ein sinnreicher, kluger Einfall, exquisita ingenia cenarum, sinnreich ausgewählte Gerichte, Plin. pan. 49, 7. – / Mask. Nbf. Akk. ingenium mitem, Ven. Fort. carm. 4, 26, 15.

    lateinisch-deutsches > ingenium

  • 5 insperans

    īn-spērāns, antis (in u. spero), nicht hoffend, wider Hoffen, insperanti mihi et Cottae, sed valde optanti utrique nostrum cecĭdit, ut etc., Cic.: fierent nuptiae insperante hoc, Ter. – insperans aetas, Corp. inscr. Lat. 10, 5495.

    lateinisch-deutsches > insperans

  • 6 laudo

    laudo, āvī, ātum, āre (laus), loben, lobend anerkennen, lobend gutheißen, preisen (Ggstz. castigare, vituperare, reprehendere, culpare, accusare), Passiv laudari, gelobt-, anerkannt werden, Anerkennung finden, I) eig.: A) im allg.: eorum consilium, Nep.: approbata laudataque Cottae sententia, Cic. – laudare alqm, Cic.: (alqm) ob ea ob quae gratias agerem, Plin. ep.: alqm alci, einen gegen jmd., Ter.: laudari alci, von jmd., Cic.: laudare laudibus, Cic.: laudare coram in os (griech. κατὰ στόμα επαινειν), ins Gesicht loben, Ter. adelph. 269: so auch laudare in faciem, Lact. 3, 14, 7. – m. in u. Abl. der Pers. (an jmd.), id maxime in Agrippina laudare, quod (daß sie) Germanici nepotem secum traheret, dignum prorsus imperatoriā fortunā, Tac. ann. 12, 2. – m. in u. Abl. der Sache (bei, wegen), in quo tuum consilium nemo potest non maxime (höchlich) laudare, Cic. ep. 4, 7, 2: ut ad peiora iuvenes laude ducuntur, ita laudari in bonis malent, Quint. 5, 12, 22: vgl. Krüger Quint. 10, 1, 9. Keil de emend. Plin. epp. 2. p. 15. – im Passiv m. Dat. pers. (= von jmd.), Lucifer laudatur Veneri, Sil. 7, 640. – Passiv laudor m. Infin., exstinxisse nefas laudabor, Verg. Aen. 2, 585 sq.: doctas posuisse figuras laudatur, Pers. 1, 86 sq. – absol., abi, laudo u. bl. laudo, du hast deine Sache gut gemacht! recht so! schön! Plaut. asin. 704; Curc. 670; trin. 830. Ter. adelph. 564. – Plur. Partiz. Präs. subst., prava laudantium sermo, Lobhudelei, Sen. ep. 123, 9. – B) insbes.: 1) alqm = a) einem Angeklagten ein günstiges Zeugnis geben, jmdm. eine Schutzrede halten, Cic. ep. 1, 9, 19. Ascon. in Cic. Scaur. 46. p. 24, 24 K. – b) einem Toten eine Leichenrede halten, alqm, Cic. Muren. 76. Plin. ep. 2, 1, 6: corpus in foro positum, Aur. Vict. de vir. ill. 10, 7: alqm e more pro rostris, Suet. Caes. 6, 1: alqm pro contione, Suet. Cal. 15, 1: alqm scripto meo (nach meinem Konzept), Cic. ad Q. fr. 3, 8, 5. – c) glücklich preisen, beneidenswert finden, beneiden, agricolam laudat iuris peritus, Hor.: mit obj. Genet., alqm leti (wegen usw.), Sil. 4, 259. – 2) alqd, ein Arzneimittel lobend gutheißen, anpreisen, apri cerebrum contra serpentes, Plin.: alqd ad etc., Plin. – II) übtr., jmd. anführen, nennen, erwähnen, zitieren, auctores, Cic.: alqm testem, Plaut.: alqm auctorem, Cic. – / Parag. Infin. Pass. laudarier, Enn. ann. 560. Ter. adelph. 535 zw. Hor. sat. 1, 2, 35. – PAdi. laudandus s. bes.

    lateinisch-deutsches > laudo

  • 7 Anerkennung

    Anerkennung, aestimatio (gehörige Würdigung). – probatio. approbatio. comprobatio (Gutheißung, Ggstz. improbatio, m. subj. Genet., z. B. appr. audientium; m. obj. Genet., z. B. prob. ingenii: u. appr. testium). – confessio (Eingeständnis, z. B. tacita: u. m. subj. Genet., illorum: mit obj. Genet., errati sui). – laus (Lob, lobende A., mit subj. Genet., z. B. bonorum). – honos (ehrenvolle A.). – iudicium (das anerkennende Urteil, mit subj. Genet., z. B. bonorum). – testimonium (anerkennendes Zeugnis, z. B. honorificum civitatis). – auch umschr. durch die Verba unter »anerkennen«, z. B. nach A. der Meinung des Kotta, approbatā laudatāque Cottae sententiā. – jmdm. A. abnötigen, abzwingen, ab alqo invito exprimere laudem: jmdm. die A. vorenthalten, alqm testimonio fraudare. – es findet etw. allgemeine A., alqd gratum est omnibus: es findet etwas bei jmd. nicht die verdiente A., alcis rei alqs gratiam non refert. – aus A. für jmd., alcis nomine (jmds. wegen); honoris alcis causā (aus persönlicher Rücksicht für jmd.).

    deutsch-lateinisches > Anerkennung

  • 8 circumspicio

    circum-spicio, spexī, spectum, ere (circum u. specio), rings umherblicken, I) v. intr. u. (altlat.) v. refl. sich rings umsehen, rings umherblicken od. -schauen, rundum sehen, -schauen, 1) eig.: circumspicio: nemo (est), Ter.: circumspicio; nusquam (es), Ter.: circumspicit ille atque, ubi sit, quaerit, Ov.: qui in auspicium adhibetur nec suspicit nec circumspicit, Cic.: pavidum primo nusquam circumspicientem aut respicientem secutum, Liv.: diversi circumspicimus od. circumspiciunt, Pacuv. fr. u. Verg.: circumspicit (sieht sich [ängstlich] ringsum), aestuat, Cic.: usque eo te diligis et magnifice circumspicis (blickst stolz um dich her), ut etc., Cic.: circumspicere fratrem, Sen. rhet.: late circumspiciendi libertas, eine weite freie Aussicht, Quint. – m. folg. Frage- od. Finalsatz, Than. circumspicedum, num quis est, sermonem nostrum qui aucupet. Theur. Tutum probest. Than. Circumspice etiam (noch einmal). Theur. Nemost, Plaut.: atque suus coniunx, ubi sit, circumspicit, Ov.: circumspicedum, ne quis nostro hic auceps sermoni siet, Plaut.: u. (altlat.) reflex., Call. Circumspicedum te ne quis adsit arbiter. Meg. Non est. Call. Sed quaeso identidem circumspice, Plaut. trin. 146 sq. – 2) übtr., sich (mit dem geistigen Auge) überall umsehen, Umschau halten, m. folg. indir. Fragesatz, circumspicite celeriter animo, qui sint rerum exitus con-
    ————
    secuti, Cic. de legg. 2, 42: vide, quaere, circumspice, si quis est forte ex ea provincia, qui te nolit perisse, Cic. Verr. 3, 180: cum circumspicerent patres, quosnam consules facerent, longe ante alios eminebat C. Claudius Nero, Liv. 27, 34, 1. – II) v. tr.: A) rings umhersehen auf usw., rings ansehen, rings betrachten, rings in Augenschein nehmen, rings übersehen, rings überblicken, 1) eig.: urbis situm, Liv.: montibus fluminibusque clausam regionem, Liv.: lucos, Ov.: oculis Phrygia agmina, Verg.: ne ex medio quidem cornua sua, Liv.: de septem totum orbem montibus, Ov.: sua, Liv.: habitum suum, Plin. ep.: amictus, Ov.: u. so se, sich rings betrachten, Varr. sat. Men. 490. – v. lebl. Subjj., in latus omne patens turris circumspicit undas, Ov. her. 6, 69. – 2) übtr., etw. im Geiste allseitig betrachten = genau (wohl) beachten, -erwägen, -überlegen, genau (wohl) zusehen, circumspicite paulisper mentibus vestris hosce ipsos homines, Cic.: circumspicite procellas, Cic.: haec et talia circumspicienda sunt in omni officio, Cic.: c. omnia membra rei publicae, Cic.: omnes imperii vires, Liv.: omnia, Cic.: dicta factaque, Liv.: omnia pericula, Cic.: infrequentiam militum, Tac. – u. c. se = einen Blick auf sich werfen, erwägen, wer man sei, Cic. parad. 4, 30; od. = auf sich achten, für sich sorgen, Auct. b. Afr. 47, 2: u. so Romanus sermo magis se circumspicit (achtet mehr auf
    ————
    sich selbst, ist umsichtiger) et aestimat praebetque aestimandum, Sen. ep. 40, 11. – m. folg. indir. Fragesatz, Cic. Mur. 13. Sall. hist. fr. 2, 41 (50) § 10 (= orat. Cottae § 10). Sen. ep. 70, 5. Calp. ecl. 5, 95. – m. folg. ut od. ne u. Konj. = darauf achten, daß od. daß nicht, c. diligenter, ut etc., Cic. ad Q. fr. 1, 1, 3. § 10: c. timidā mente, ut etc., Ov. trist. 1, 1, 87: c. curiose, ne etc., Cels. 5, 26. no. 1: circumspice, ne etc., Calp. ecl. 5, 73. – B) nach einem Ggstde. umherblicken, umherschauen, rings sich umsehen, 1) eig.: visum ab se Ambiorigem in fuga, Caes.: fragorem, Stat.: Athin, Verg.: saxum ingens, Verg.: regionem, quā evaderet, Frontin. – 2) übtr., sich nach etw. umsehen = etw. ausfindig zu machen od. aufzutreiben suchen, alium arietem, Verg.: rhetorem Latinum, praeceptores, Plin. ep.: externa auxilia, Tac.: autumno tecta et recessum, Liv.: occasionem, Sen.: fugam, Tac. u. Iustin.: reliqua eius consilia animo, Caes.: tuta consilia, Iustin. – m. Dat. (wem? für wen?), diem bello, auf einen für den Kr. günstigen Zeitpunkt lauern, Sall. fr.: locum fugae, Curt.: sedes sibi aptas, Mela: peregrinos sibi reges, Iustin. – Synkop. Perf. circumspexti, Ter. adelph. 689: u. Infinit. circumspexe, Varr. sat. Men. 490.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > circumspicio

  • 9 exitus

    exitus, ūs, m. (exeo), das Herausgehen, der Ausgang, griech. εξοδος, I) eig. u. meton.: A) eig.: α) der Pers.: reditum mihi gloriosum iniuria tua dedit, non exitum calamitosum, Cic.: omni exitu et pabulatione interclusi, Caes.: m. ab u. Abl., ne exitus inclusis ab urbe esset, Liv. 38, 4, 6. – Plur., singulorum hominum occultos exitus asservare, Caes. – β) lebl. Ggstde.: exitus introitusque elementis redditus, Lucr.: ex. faustus (classis), Abfahrt, Lucr.: fit liber minus exitus amni, Ausfluß, Lucr.: septem exitus Istri, Val. Flacc.: (tibiae) recto exitu graviorem spiritum reddunt, Quint. – B) meton., der Ausgang, als Ort, aedificii, Nep.: quod (posticum) devium maximi atque occultissimi exitus erat, Liv.: ex. paludis, Mündung, Plin.: exitus cibi, After, Plin. – Plur., septem exitus ex domo fecerat, Liv. – II) übtr.: A) im allg.: quae plurimos exitus dant ad eiusmodi digressionem, die die meiste Veranlassung zu solchen Ausschweifungen (in der Rede) darbieten, Cic. de or. 2, 312. – cum exitus (Auskunft, Aufschluß) ab utroque datur conturbato errantique regi, Cic. de fin. 5, 63. – B) insbes.: 1) der Ausgang = das Ende, Ziel, a) im allg.: ex. orationis (Ggstz. principium), Cic.: adducta ad exitum quaestio est, Cic.: exitum alci rei imponere, Liv. – quae (fuga) ipsa exitum non habebat, zu keinem Ziele führte, Cic. – hic fuit oppugnationis exitus,
    ————
    Caes.: in exitu est meus consulatus, Cic.: in exitu iam annus erat, Liv.: exitu superioris anni, Liv. – ex. vitae, Nep., mortis, Dict., ex. vitae mortisque, Vell. (vgl. Deder. Dict. 4, 15). – exitum (ein Grab) facere alci, Corp. inscr. Lat. 8, 1213. – verba, quae casus habent in exitu similes, Varro LL. – Plur., causae rerum atque exitus, Cic.: perditae civitates hos solent exitus exitiales habere, letzte Stadien, die zum Untergang führen, Cic.: tristes exitus habere, Cic.: habent exitus aut in a aut in e, Varro LL. – b) insbes.: α) wie εξοδος, der Ausgang = letzte Teil einer Tragödie, die Katastrophe, mimi, fabulae, Cic. Cael. 65: ut tragici poëtae, cum explicare argumenti exitum non potestis, gleichs. den Knoten des Stückes nicht lösen könnt, Cic. de nat. deor. 1, 53. – β) prägn., das Ende = das Lebensende, Seiani, Plin.: avunculi, Plin. ep.: humanus, Cic. – Plur., nonnumquam bonos exitus habent boni, Cic. – 2) wie εξοδος, der Endpunkt, die Schlußerklärung, das Resultat, worauf eine Rede, eine Beratung usw. hinausläuft, exitus fuit orationis, Caes.: ut nullus exitus imponeretur sermonibus, sodaß man immer noch zu keinem Endpunkte (Resultate) kommen konnte, Liv.: disceptatio sine exitu fuit, Liv. – 3) der Ausgang = der Erfolg, das Resultat, das Schicksal, das etwas hat, eventus atque ex. rerum, Cic.: ex. futuri temporis, Hor.: Cottae consilium quem haberet exitum, Caes.: cum esset
    ————
    incertus exitus et anceps fortuna belli, Cic. – Plur., haec omnia meliores exitus habebunt, Cic. – Sprichw., exitus acta probat, Ov. her. 2, 85.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > exitus

  • 10 ingenium

    ingenium, iī, n. (in u. gigno), die angeborene, natürliche Art u. Beschaffenheit, Natur, I) einer Sache (vgl. Fabri Sall. or. Cottae § 9), arvorum, Verg.: campi, Tac.: loci caelique, Tac.: lactis, Gell.: caeli mores solique ingenia, Plin.: loci, Sall.: oris et vultus, natürliche Gesichtsbildung, Plin.: ingenio (= sponte suā) arbusta ubi nata sunt, Naev. tr. fr.: constabat (insulas) suopte ingenio alimenta mortalibus gignere, Sall. fr. – II) eines Menschen, A) in bezug auf das Gemüt, 1) im allg., die Naturanlage, das Temperament, die Sinnes- u. Gemütsart, das Herz, der Charakter, novi ingenium mulierum, Ter.: ingenium bonum, liberale, durum, inhumanum, Ter.: mobile, Plin. ep.: ingeniorum ferocia, Vell.: antiquum ingenium obtines, alte Art, Ter.: ingenio suo vivere, Liv.: suo ingenio uti, Tac.: redire ad ingenium, auf die alten Sprünge kommen, Ter.: fretus ingenio eius, auf sein gutes Herz, Plaut. – 2) insbes., der angeborene Mut, ing. forte, Enn. ann. 414: firmum, Enn. fr. scen. 25: nullum est ingenium tantum neque cor tam ferum, quod non labascat linguā, mitescat malo, Acc. tr. 684: quinque elegit, quorum ingenia validissima erant, Sall. Iug. 103, 2: augete ingenium viris fortibus, Sall. hist. fr. 1, 48 (51), 20. – B) in bezug auf Intelligenz: 1) im allg., die angeborene Fähigkeit, natürliche Anlage, der natürliche Verstand, Kopf,
    ————
    tardum, acerrimum, acutum, magnum, Cic.: pulcherrimum, Plin. ep.: ingenii acies, Nep., ingenii acumen, scharfer, durchdringender V., Cic.: promptus ingenio, ein fähiger Kopf, Liv.: cum ingenio (mit Verstand) versari in alqa re, Cic.: extremi ingenii esse, ein gar arger Schwachkopf, ganz unfähig sein, Liv.: ingenio (Anlage) egregio ad miserias natus sum, Ter. – 2) insbes., Begabung, Scharfsinn, Erfindungsgeist, Phantasie u. geistiges Talent, Geist, Witz, a) eig.: accusatoris, Cic.: ad fingendum, Cic.: aemulandi, Solin.: nam et animi et ingenii celeres quidam motus esse debent, Gemüt u. Phantasie müssen eine gewisse Beweglichkeit besitzen, Cic.: Plur., cum ipsi doctrinā et ingeniis abundarent, Cic.: certis ingeniis inmorari et innutriri oportet, Sen. – b) meton.: α) v. der Pers. selbst, Begabung, Geist, Talent, Cic. Brut. 147; de rep. 2, 2. Liv. 21, 4, 3: Plur., Vell. 1, 16, 2 u. 17, 5 u.a. Sen. ad Polyb. 27, 1. Suet. Aug. 89, 3 u. Vesp. 18. – β) eine sinnreiche Erfindung, ein sinnreicher, kluger Einfall, exquisita ingenia cenarum, sinnreich ausgewählte Gerichte, Plin. pan. 49, 7. – Mask. Nbf. Akk. ingenium mitem, Ven. Fort. carm. 4, 26, 15.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ingenium

  • 11 insperans

    īn-spērāns, antis (in u. spero), nicht hoffend, wider Hoffen, insperanti mihi et Cottae, sed valde optanti utrique nostrum cecĭdit, ut etc., Cic.: fierent nuptiae insperante hoc, Ter. – insperans aetas, Corp. inscr. Lat. 10, 5495.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > insperans

  • 12 laudo

    laudo, āvī, ātum, āre (laus), loben, lobend anerkennen, lobend gutheißen, preisen (Ggstz. castigare, vituperare, reprehendere, culpare, accusare), Passiv laudari, gelobt-, anerkannt werden, Anerkennung finden, I) eig.: A) im allg.: eorum consilium, Nep.: approbata laudataque Cottae sententia, Cic. – laudare alqm, Cic.: (alqm) ob ea ob quae gratias agerem, Plin. ep.: alqm alci, einen gegen jmd., Ter.: laudari alci, von jmd., Cic.: laudare laudibus, Cic.: laudare coram in os (griech. κατὰ στόμα επαινειν), ins Gesicht loben, Ter. adelph. 269: so auch laudare in faciem, Lact. 3, 14, 7. – m. in u. Abl. der Pers. (an jmd.), id maxime in Agrippina laudare, quod (daß sie) Germanici nepotem secum traheret, dignum prorsus imperatoriā fortunā, Tac. ann. 12, 2. – m. in u. Abl. der Sache (bei, wegen), in quo tuum consilium nemo potest non maxime (höchlich) laudare, Cic. ep. 4, 7, 2: ut ad peiora iuvenes laude ducuntur, ita laudari in bonis malent, Quint. 5, 12, 22: vgl. Krüger Quint. 10, 1, 9. Keil de emend. Plin. epp. 2. p. 15. – im Passiv m. Dat. pers. (= von jmd.), Lucifer laudatur Veneri, Sil. 7, 640. – Passiv laudor m. Infin., exstinxisse nefas laudabor, Verg. Aen. 2, 585 sq.: doctas posuisse figuras laudatur, Pers. 1, 86 sq. – absol., abi, laudo u. bl. laudo, du hast deine Sache gut gemacht! recht so! schön! Plaut. asin. 704; Curc. 670; trin.
    ————
    830. Ter. adelph. 564. – Plur. Partiz. Präs. subst., prava laudantium sermo, Lobhudelei, Sen. ep. 123, 9. – B) insbes.: 1) alqm = a) einem Angeklagten ein günstiges Zeugnis geben, jmdm. eine Schutzrede halten, Cic. ep. 1, 9, 19. Ascon. in Cic. Scaur. 46. p. 24, 24 K. – b) einem Toten eine Leichenrede halten, alqm, Cic. Muren. 76. Plin. ep. 2, 1, 6: corpus in foro positum, Aur. Vict. de vir. ill. 10, 7: alqm e more pro rostris, Suet. Caes. 6, 1: alqm pro contione, Suet. Cal. 15, 1: alqm scripto meo (nach meinem Konzept), Cic. ad Q. fr. 3, 8, 5. – c) glücklich preisen, beneidenswert finden, beneiden, agricolam laudat iuris peritus, Hor.: mit obj. Genet., alqm leti (wegen usw.), Sil. 4, 259. – 2) alqd, ein Arzneimittel lobend gutheißen, anpreisen, apri cerebrum contra serpentes, Plin.: alqd ad etc., Plin. – II) übtr., jmd. anführen, nennen, erwähnen, zitieren, auctores, Cic.: alqm testem, Plaut.: alqm auctorem, Cic. – Parag. Infin. Pass. laudarier, Enn. ann. 560. Ter. adelph. 535 zw. Hor. sat. 1, 2, 35. – PAdi. laudandus s. bes.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > laudo

  • 13 certē

        certē adv. with comp.    [certus], really, surely, assuredly, actually, certainly, as a fact: fuit certe id aequum: ea certe vera sunt, admitted facts: qui certius explorata referant, L.: Si reperire vocas amittere certius, O.: o dea certe, V.: Certe edepol nutricem video, T. — Esp., in answers: estne hic ipsus? et certe is est, T.: num is est Cluentius? certe non est. — In confirmation, no doubt, of course, certainly: venerat, ut opinor, haec res in iudicium. Certe: atqui vis in foro versata est. Certe, admitted.—Of belief, without doubt, with assurance, confidently, surely, certainly: iste certe statuerat non adesse: de casu Cottae certius ex captivis cognoscit, Cs.—With scio, to have no doubt, be sure: ex litteris certe scire potuistis: (legiones) comprobaturas esse certe scio. — Ironic.: Regium certe genus Maeret, no doubt, H.: credo fore qui... inponant, certe quibus videtur, etc., men who no doubt think, etc., S.—Restrictive, at least, yet certainly, but surely: Si non ipsā re tibi istuc dolet, simulare certe est hominis, T.: res fortasse verae, certe graves: desilite, milites... ego certe meum officium praestitero, Cs.: quo quid sit beatius, mihi certe in mentem venire non potest: si tibi fortuna non dedit... at natura certe dedit: maior haec praeda, sed illa impudentia certe non minor: hoc vero edictum certe silentio non potest praeteriri: vestrae quidem certe vitae prospiciam, Cs. (quidem emphasizes the preceding word, while certe belongs to the whole clause): bona femina, locuples quidem certe: sed alias ubi sit animus; certe quidem in te est (quidem emphasizes certe).
    * * *
    surely, certainly, without doubt, really; at least/any rate, in all events

    Latin-English dictionary > certē

  • 14 paulus

        paulus (not paull-), adj.    [PAV-], little, small: paulo sumptu, T.—As subst n., a little, trifle: quasi vero paulum intersiet, T.: supplici, T.: lucri, T.: paulum huic Cottae tribuit partium, allotted a small part of his defence: ubi paulum nescio quid superest, Iu.: post paulum, in a little while, Cs.
    * * *
    I
    paula, paulum ADJ
    little; small; (only a) small amount/quantity of/little bit of
    II

    Latin-English dictionary > paulus

  • 15 adprobo

    ap-prŏbo ( adp-, Fleck., Bait., Halm, Weissenb.; app-, Kayser), āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To assent to as good, to regard as good, to approve, to favor (freq. and class.; syn.: probo, laudo): id si non fama adprobat, * Ter. Phorm. 4, 5, 12:

    (populus Romanus) meum jus jurandum unā voce et consensu approbavit,

    Cic. Pis. 3, 7:

    approbatā laudatāque Cottae sententiā,

    id. Sest. 34, 74:

    aliquid magno clamore,

    id. Arch. 10, 24:

    legiones clamore donum adprobantes,

    Liv. 7, 37; 7, 41:

    consilium vehementer adprobare,

    Cic. ad Q. Fr. 3, 4 et saep.—So of the gods, to allow a thing to take place, to favor (cf. admitto, II. B.):

    quod actum est di adprobent,

    Cic. Fam. 2, 15; 1, 9, 19:

    musis omnibus adprobantibus,

    id. ib. 7, 23, 2; cf. Plaut. Am. prol. 13.—
    II.
    To show as being good and true, to make evident, to prove, demonstrate, confirm, establish:

    hoc autem nihil attinet approbari,

    Cic. Inv. 1, 36 fin.:

    innocentiam adprobare,

    Tac. A. 1, 44:

    excusationem,

    id. Agr. 42.—With acc. and inf.:

    vivere eos approbant,

    Plin. 9, 57, 83:

    quo magis degenerāsse eum a civili more approbaret,

    Suet. Aug. 17:

    Cajo talem et se et exercitum approbavit, ut, etc.,

    Suet. Galb. 6 al. —
    III.
    Aliquid alicui adprobare, to make good to one, to render acceptable, satisfactory:

    opus manu factum regi adprobavit,

    Vitr. 9, 3:

    prima castrorum rudimenta duci adprobavit,

    his first military duties he learned to the satisfaction of his commander, Tac. Agr. 5; Dig. 19, 2, 24; cf. Herz. ad Caes. B. G. 7, 63.

    Lewis & Short latin dictionary > adprobo

  • 16 approbo

    ap-prŏbo ( adp-, Fleck., Bait., Halm, Weissenb.; app-, Kayser), āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To assent to as good, to regard as good, to approve, to favor (freq. and class.; syn.: probo, laudo): id si non fama adprobat, * Ter. Phorm. 4, 5, 12:

    (populus Romanus) meum jus jurandum unā voce et consensu approbavit,

    Cic. Pis. 3, 7:

    approbatā laudatāque Cottae sententiā,

    id. Sest. 34, 74:

    aliquid magno clamore,

    id. Arch. 10, 24:

    legiones clamore donum adprobantes,

    Liv. 7, 37; 7, 41:

    consilium vehementer adprobare,

    Cic. ad Q. Fr. 3, 4 et saep.—So of the gods, to allow a thing to take place, to favor (cf. admitto, II. B.):

    quod actum est di adprobent,

    Cic. Fam. 2, 15; 1, 9, 19:

    musis omnibus adprobantibus,

    id. ib. 7, 23, 2; cf. Plaut. Am. prol. 13.—
    II.
    To show as being good and true, to make evident, to prove, demonstrate, confirm, establish:

    hoc autem nihil attinet approbari,

    Cic. Inv. 1, 36 fin.:

    innocentiam adprobare,

    Tac. A. 1, 44:

    excusationem,

    id. Agr. 42.—With acc. and inf.:

    vivere eos approbant,

    Plin. 9, 57, 83:

    quo magis degenerāsse eum a civili more approbaret,

    Suet. Aug. 17:

    Cajo talem et se et exercitum approbavit, ut, etc.,

    Suet. Galb. 6 al. —
    III.
    Aliquid alicui adprobare, to make good to one, to render acceptable, satisfactory:

    opus manu factum regi adprobavit,

    Vitr. 9, 3:

    prima castrorum rudimenta duci adprobavit,

    his first military duties he learned to the satisfaction of his commander, Tac. Agr. 5; Dig. 19, 2, 24; cf. Herz. ad Caes. B. G. 7, 63.

    Lewis & Short latin dictionary > approbo

  • 17 avidus

    ăvĭdus, a, um, adj. [1. aveo], longing eagerly for something (either lawful or unlawful), desirous, eager, earnest, greedy (diff. from avarus, q. v.).
    I.
    In gen., constr. with gen., in with acc., dat., or absol.
    (α).
    With gen.:

    cibi,

    Ter. Eun. 5, 4, 16:

    Romani semper appetentes gloriae praeter ceteras gentes atque avidi laudis,

    Cic. Imp. Pomp. 3, 7:

    festinatio victoriae avida,

    id. Phil. 3, 1; so,

    potentiae, honoris, divitiarum,

    Sall. J. 15, 4:

    avidissimus privatae gratiae, id. H. Fr. (Orat. Cottae ad Popul. p. 245 Gerl.): turba avida novarum rerum,

    Liv. 1, 8, 6:

    avidus poenae (sc. sumendae),

    id. 8, 30, 13:

    libidinum,

    Hor. C. 1, 18, 11:

    futuri,

    id. A. P. 172 et saep.:

    belli gerundi,

    Sall. J. 35, 3: malefaciundi, id. H. Fr. ap. Serv. ad Verg. A. 9, 343 (p. 251, n. 116 Gerl.):

    avidior properandi,

    id. H. Fr. 4, 30 Gerl.:

    videndi,

    Ov. M. 10, 56 et saep.— Poet. with inf. (inst. of gen. of gerund.):

    avidi committere pugnam,

    Ov. M. 5, 75:

    cognoscere amantem,

    id. ib. 10, 472:

    Chaos innumeros avidum confundere mundos,

    Luc. 6, 696 al. —A. more remote gen. relation is found in Lucr.:

    Humanum genus est avidum nimis auricularum,

    in respect of, Lucr. 4, 594.—
    (β).
    With in with acc.:

    avida in novas res ingenia,

    Liv. 22, 21, 2:

    avidae in direptiones manus,

    id. 5, 20, 6.—
    * (γ).
    With dat.:

    servorum manus subitis avidae,

    Tac. H. 1, 7.—
    (δ).
    Absol. and transf. to inanimate things:

    ita sunt avidae (aures meae), etc.,

    Cic. Or. 29, 104:

    avidi cursus frena retentat equi,

    Ov. P. 3, 9, 26:

    avidae libidines,

    Cic. Sen. 12, 39:

    amor,

    Cat. 68, 83:

    cor,

    Ov. Tr. 3, 11, 58:

    pectus,

    id. H. 9, 161:

    amplexus,

    id. M. 7, 143.—
    II.
    Esp
    A.
    Eager for gain, avaricious, covetous, greedy of money, = avarus:

    me dices avidum esse hominem,

    Plaut. Ps. 5, 2, 34; id. Aul. prol. 9; 3, 5, 12; id. Bacch. 2, 3, 43:

    Sed habet patrem quendam avidum, miserum atque aridum,

    Ter. Heaut, 3, 2, 15:

    divitiasque Conduplicant avidi,

    Lucr. 3, 71:

    aliquantum ad rem avidior,

    Ter. Eun. 1, 2, 51:

    grati animi, non appetentis, non avidi signa proferri perutile est,

    Cic. de Or. 2, 43, 182; id. Rosc. Com. 7 fin.:

    avidae manus heredis,

    Hor. C. 4, 7, 19 al. —
    B.
    Eager for food, hungry, greedy, voracious, gluttonous:

    Avidos vicinum funus et aegros Exanimat,

    Hor. S. 1, 4, 126:

    convivae,

    id. ib. 1, 5, 75: Noli avidus esse in omni epulatione, * Vulg. Eccli. 37, 32.— Poet.:

    Efficit ut largis avidum mare fluminis undis,

    insatiable, Lucr. 1, 1031:

    Exitio est avidum mare nautis,

    Hor. C. 1, 28, 18:

    morbus,

    Lucr. 6, 1236:

    manus Mortis,

    Tib. 1, 3, 4:

    ignis,

    Ov. M. 9, 234; 12, 280:

    flammae,

    id. ib. 9, 172:

    morsus,

    id. ib. 4, 724 et saep.—
    C.
    In Lucr. of space as swallowing up objects, wide, large, vast:

    Inde avidei partem montes silvaeque ferarum Possedere,

    Lucr. 5, 202: avido complexu quem tenet aether id. 2, 1066; so id. 5, 470.— Adv., eagerly, greedily, etc.
    a.
    Anteclass. form ăvĭdĭter: invadere pocula, Val. Antias ap. Arn. 5, p. 155; so App.: merum ventri ingurgitare, Met. 4, p. 145, 27.—
    b.
    Class. form ăvĭdē: ab ludis animus atque aures avent avide exspectantes mentium, Enn. ap. Varr. L. L. 6, § 83 Müll. (Trag. v. 71 Vahl.); Lucr. 4, 1108:

    adripere Graecas litteras,

    Cic. Sen. 8, 26:

    adpetere aliquid,

    id. ib. 20, 72:

    exspectare aliquid,

    id. Att. 12, 40; 16, 10:

    jam bibit avide,

    Suet. Tib. 59:

    pransus,

    Hor. S. 1, 6, 127 al. — Comp.:

    avidius se in voluptates mergere,

    Liv. 23, 18, 11:

    procurrere,

    id. 34, 15, 4:

    avidius vino ciboque corpora onerant,

    id. 41, 2, 13:

    vesci,

    Suet. Calig. 18.— Sup.:

    avidissime exspectare aliquid,

    Cic. Phil. 14, 1:

    credere aliquid,

    Plin. 5, 1, 1, § 4:

    adprehendere palmam,

    id. 14, 22, 28, § 147.

    Lewis & Short latin dictionary > avidus

  • 18 detraho

    dē-trăho, xi, ctum, 3 ( inf. perf. sync. detraxe, Plaut. Trin. 3, 3, 15), v. a., to draw or take off, draw away, draw or take down; to pull down; to take away, remove, withdraw (class. and very freq.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With acc. and de or ex with abl.:

    crumenam sibi de collo,

    Plaut. Truc. 3, 1, 7:

    anulum de digito,

    Ter. Heaut. 4, 1, 38:

    aliquem de curru,

    Cic. Cael. 14 fin. et saep.:

    aliquem ex cruce,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; so,

    stramenta e mulis,

    Caes. B. G. 7, 45, 2:

    homines ex provinciis,

    Cic. Prov. Cons. 1; cf.:

    inimicum ex Gallia,

    id. ib. 8, 19:

    Hannibalem ex Italia,

    Liv. 29, 20;

    aliquem pedibus e tribunali,

    Suet. Rhet. 6 et saep.—
    (β).
    With acc. and dat.:

    nudo vestimenta detrahere me jubes,

    Plaut. As. 1, 1, 79:

    alicui anulum,

    Ter. Hec. 5, 3, 31:

    vestem alicui,

    id. Eun. 4, 4, 40:

    amiculum alicui,

    Cic. N. D. 3, 34, 83:

    torquem alicui,

    id. Fin. 1, 7, 23:

    loricam alicui,

    Verg. A. 5, 260 et saep.: tegumenta scutis, Caes. B. G. 2, 21, 5:

    frenos equis,

    Liv. 4, 33 et saep.:

    virum equo,

    Liv. 22, 47; cf.:

    aliquem in transvehendo,

    Suet. Aug. 38.
    (γ).
    With acc. alone: vestimenta, Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    veste detracta,

    Cic. Brut. 75, 262:

    soccos detrahunt (servi),

    Ter. Heaut. 1, 1, 72:

    detractis insignibus imperatoris,

    Caes. B. C. 3, 96, 3:

    vestem,

    Cic. Brut. 75, 262;

    statuas,

    Just. 38, 8, 12.—
    (δ).
    With ad, in, or trans:

    castella trans Euphraten,

    Tac. A. 15, 17 et saep.:

    aliquem in judicium,

    Cic. Mil. 8, 38; cf.:

    aliquem ad accusationem,

    id. Clu. 68, 179:

    aliquem ad aequum certamen,

    Liv. 22, 13:

    tauros ad terram cornibus,

    Suet. Claud. 21; cf.: naves ad terram, Auct. B. Alex. 10 fin.:

    dominationem in carcerem et catenas,

    Flor. 1, 24, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    In medic. lang., to purge, Cels. 2, 10 fin.; Plin. 27, 7, 28, § 48 et saep.—
    2.
    With the accessory idea of depriving or diminishing, to remove, withdraw, take away a thing from any one; to draw off, remove, take away from any thing.
    (α).
    With acc. and de or ex with abl.:

    multa de suis commodis,

    Cic. Lael. 16, 57:

    aliquid de summa,

    Lucr. 3, 513; cf. Cic. Verr. 2, 3, 78, § 181:

    aliquid ex ea summa,

    id. Att. 10, 5; and:

    nihil de vivo,

    id. Fl. 37:

    ex tertia acie singulas cohortes,

    Caes. B. C. 3, 89, 3; cf.:

    detractis cohortibus duabus,

    id. B. G. 3, 2, 3.—
    (β).
    With acc. and dat.:

    cum ei eidem detraxisset Armeniam,

    Cic. Div. 2, 37 fin.:

    scuto militi detracto,

    Caes. B. G. 2, 25:

    coronam capiti,

    Liv. 38, 47; cf. Hor. S. 1, 10, 48:

    auxilia illi,

    Caes. B. G. 6, 5, 5:

    fasces indigno (opp. deferre),

    Hor. Ep. 1, 16, 34 et saep.:

    pellem hostiae,

    to flay, Vulg. Levit. 1, 6.—
    (γ).
    With acc. and ab with abl.:

    aliquid ab homine,

    Cic. Off. 3, 6, 30.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to pull down, to lower (very rarely):

    regum majestatem ab summo fastigio ad medium,

    Liv. 37, 45, 18:

    superbiam,

    Vulg. Isa. 23, 9.—Far more freq.,
    B.
    In partic. (acc. to no. I. B. 2.), to withdraw, take away, take; to lower in estimation, disparage, detract from.
    (α).
    With de or ex:

    detractis de homine sensibus,

    Cic. Fin. 1, 9, 30; cf.:

    quicquam de nostra benevolentia,

    id. Fam. 5, 2 fin.:

    tantum sibi de facultate,

    id. Brut. 70 fin.; cf.:

    studiose de absentibus detrahendi causa, severe dicitur,

    id. Off. 1, 37, 134:

    de ipso, qui scripsit, detrahi nihil volo,

    Cic. Pis. 29, 71: aliquid de aliquo, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7:

    de hoc senatu detrahere,

    Cic. Rab. Perd. 7, 20; so,

    de aliquo,

    id. Att. 11, 11 fin.; Nep. Chabr. 3, 3:

    de se,

    Cic. Ac. 2, 5, 15; cf.:

    de rebus gestis alicujus,

    Nep. Timol. 5, 3:

    quantum detraxit ex studio, tantum amisit ex gloria,

    Cic. Brut. 67, 236; cf. id. Div. ap. Caecil. 15, 49; id. Fam. 1, 5, a.—
    (β).
    With dat.:

    nihil tibi detraxit senatus nisi, etc. (opp. dare),

    id. ib. 1, 5, b; cf.

    opp. concedere,

    id. de Or. 2, 71; Quint. 11, 1, 71:

    honorem debitum ordini,

    Cic. Verr. 2, 4, 11:

    illam opinionem maerenti,

    id. Tusc. 3, 31, 76:

    auctoritatem Cottae,

    Quint. 6, 5, 10:

    fidem sibi,

    id. 2, 17, 15; 5, 7, 4 al.:

    errorem animis,

    Ov. M. 2, 39:

    multum alicui,

    Nep. Eum. 1, 2:

    regi,

    Vulg. Eccles. 10, 20.—
    (γ).
    Absol.:

    aliquid dicere detrahendae spoliandaeque dignitatis alicujus gratia,

    Cic. Cael. 2 et saep.:

    laudis simulatione detrahitur,

    Quint. 8, 6, 55; id. 12, 9, 7.—
    C.
    To withhold:

    ususfructus in mancipanda proprietate detrahi potest,

    Gai. Inst. 2, 33.

    Lewis & Short latin dictionary > detraho

  • 19 duplico

    dū̆plĭco, āvi, ātum, 1 (u long, Verg. E. 2, 67), v. a. [duplex], to double (class.)
    I.
    Lit.:

    numerum dierum,

    Cic. N. D. 1, 22; so,

    numerum,

    id. Rep. 2, 20 (twice); Caes. B. G. 4, 36, 2; Tac. H. 2, 30:

    modum hastae,

    Nep. Iphicr. 1 fin.:

    exercitum,

    Cic. Att. 5, 18, 2; cf.

    copias,

    Liv. 7, 7:

    fructum,

    Varr. R. R. 1, 69, 1; cf.:

    reditum pretio,

    Col. 12, 52, 2:

    rem,

    Pers. 6, 78:

    stipendium legionibus in perpetuum,

    Suet. Caes. 26:

    tributa,

    id. Vesp. 16:

    verba,

    i. e. to repeat, Cic. Or. 39, 135 (with iterare); id. Part. 6, 20 sq.; also, to form a bipartite word, to compound (e. g. androgynus):

    faciliore ad duplicanda verba Graeco sermone,

    Liv. 27, 11.—
    II.
    Transf.
    A.
    (Acc. to duplex, I. B. 3.), to double, i. e. to enlarge, augment, increase:

    mobilitas duplicatur,

    Lucr. 6, 337:

    duplicato ejus diei itinere,

    Caes. B. C. 3, 76 fin.; cf.

    cursu,

    id. ib. 3, 92, 2:

    et sol crescentes decedens duplicat umbras,

    Verg. E. 2, 67; cf. Ov. M. 11, 550:

    duplicata nimbo flumina,

    id. Am. 1, 9, 11:

    ut in dies magis magisque haec nascens de me duplicetur opinio,

    Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2: curam, Sall. Or. Cottae, p. 245 ed. Gerl.; cf. sollicitudines, Lucei. in Cic. Fam. 5, 14, 2: bellum, Sall. Fragm. ap. Serv. Verg. E. 2, 67.—
    B.
    In poets and in post-Aug. prose meton. (effectu pro causa), to double up, to bow, bend a person or thing: nos duplicat timos, Naev. ap. Non. p. 487 (Trag. v. 45 Rib.):

    duplicato poplite,

    Verg. A. 12, 927:

    corpus frigore,

    Val. Max. 5, 1, 1 ext.:

    virum dolore,

    Verg. A. 11, 645; Ov. M. 6, 293; Stat. Th. 3, 89; 6, 859.—
    C.
    To double by dividing, to split in two, tear apart, tear (late Lat.):

    capillum,

    Cels. 7, 7, 8:

    vesicam,

    id. 7, 26, 2 fin. al.—Hence, * dū̆plĭcāto, adv., twice as much:

    degredi,

    Plin. 2, 17, 14, § 76.

    Lewis & Short latin dictionary > duplico

  • 20 oculus

    ŏcŭlus (sync. oclus, Prud. steph. 10, 592 dub.), i, m. [kindr. with Sanscr. akshi and aksha, from the root ītsh, videre; Gr. ossomai, osse; Goth. augō; Germ. Auge; Engl. eye], an eye.
    I.
    Lit.:

    quae (natura) primum oculos membranis tenuissimis vestivit et saepsit... sed lubricos oculos fecit et mobiles,

    Cic. N. D. 2, 57, 142; cf. Cels. 7, 7, 13; Plin. 11, 37, 52, § 139 sq.; Cic. de Or. 3, 59, 221:

    venusti,

    id. Tusc. 5, 16, 46:

    eminentes,

    prominent, id. Vatin. 2, 4:

    oculi tanquam speculatores,

    id. N. D. 2, 57, 140:

    acuti,

    id. Planc. 27, 69:

    maligni,

    Verg. A. 5, 654:

    minaces,

    Luc. 2, 26: oculos conicere in aliquem, to cast or fix one's eyes upon, Cic. Clu. 19, 54:

    oculos conjecit in hostem,

    Verg. A. 12, 483: adicere alicui rei, to cast one's eyes upon, glance at:

    ad eorum ne quem oculos adiciat suos,

    Plaut. As. 4, 1, 24; to covet, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 37:

    adicere ad rem aliquam,

    id. Agr. 2, 10, 25:

    de aliquo nusquam deicere,

    to never turn one's eyes away from, to regard with fixed attention, id. Verr. 2, 4, 15, § 33:

    deicere ab aliquā re,

    to turn away, id. Phil. 1, 1, 1:

    in terram figere,

    to fix one's eyes upon the ground, Tac. H. 4, 72:

    deicere in terram,

    to cast down to, Quint. 1, 11, 9:

    demittere,

    Ov. M. 15, 612:

    erigere,

    id. ib. 4, 146: attollere. Verg. A. 4, 688; Ov. M. 2, 448:

    circumferre,

    id. ib. 6, 169:

    premere,

    Verg. A. 9, 487: deponere, to fix, Hor C. 1, 36, 18:

    distorquere,

    id. S. 1, 9, 65:

    spargere,

    to direct hither and thither, Pers. 5, 33:

    oculis cernere,

    to see with one's own eyes, Nep. Timol. 2, 2:

    oculos auferre spectanti,

    to blind the eyes of an observer, to cheat him before his eyes, Liv. 6, 15 fin.: ponere sibi aliquid ante oculos. i. e. to imagine to one's self any thing, Cic. Agr. 2, 20, 53:

    proponere oculis suis aliquid,

    id. Sest. 7, 17:

    esse ante oculos,

    to be before one's eyes, id. Lael. 11, 38: res posita in oculis, and ante oculos, that lies before one's eyes, is apparent, evident:

    de rebus ante oculos positis,

    id. Ac. 1, 2, 5:

    omnia sunt enim posita ante oculos,

    id. de Or. 1, 43, 192:

    inque meis oculis candida Delos erat,

    before my eyes, Ov. H. 21, 82: vivere in oculis, habitare in oculis, to live in the sight of, in the presence of, in intercourse with:

    in maximā celebritate atque in oculis civium quondam viximus,

    Cic. Off. 3, 1, 3:

    habitavi in oculis,

    id. Planc. 27, 66; cf.:

    in foro palam Syracusis in ore atque in oculis provinciae,

    id. Verr. 2, 2, 33, § 81; Liv. 22, 12; 35, 10; Tac. H. 4, 77:

    habere in oculis,

    to keep in sight, to watch, observe, Plaut. Ps. 3, 2, 66:

    in oculis omnium submergi,

    Curt. 9, 4, 11:

    se ante oculos suos trucidari sinerent,

    Liv. 2, 6, 2; 4, 14, 5; Auct. Her. 4, 36, 48: ab oculis alicujus abire (ire), to leave one's presence:

    Abin' hinc ab oculis?

    Plaut. Trin. 4, 2, 147; id. Truc. 2, 5, 24; Sen. Ep. 36, 10; cf.:

    ab oculis recedere,

    Plin. Ep. 2, 1, 11:

    ab oculis concedere,

    Cic. Cat. 1, 7, 17:

    (angues) conspecti repente ex oculis abierunt,

    out of sight, Liv. 25, 16, 2:

    prodigii species ex oculis elapsa,

    id. 26, 19, 7:

    (avem) ablatam ex oculis,

    Tac. H. 2, 50:

    facesserent propere ex urbe ab ore atque oculis populi Romani,

    Liv. 6, 17, 8:

    sub oculis alicujus,

    before a person's eyes, in his presence, Caes. B. C. 1, 71; Vell. 2, 79, 4:

    sub oculis domini esse,

    Col. 9, 5, 2:

    quos honores sub oculis tuis gessit,

    Plin. Ep. 10, 11, 2:

    sub avi oculis necari,

    Just. 1, 4, 5; Flor. 4, 7, 8:

    hostes sub oculis erant,

    Liv. 22, 14, 3; 26, 38, 9:

    sub oculis Caesaris,

    Tac. A. 2, 35: hunc oculis suis nostrarum numquam quisquam vidit, with his own eyes, i. e. actually, in person, Ter. Eun. 4, 4, 10:

    numquam ante hunc diem meis oculis eam videram,

    id. Hec. 5, 4, 23: ad oculum, for display, to be seen:

    non ad oculum servientes,

    Vulg. Eph. 1, 18; id. Col. 3, 22.—As a term of endearment, the apple of my eye, my darling:

    ubi isti sunt quibus vos oculi estis, quibus vitae estis, quibus deliciae?

    Plaut. Ps. 1, 2, 46:

    bene vale, ocule mi!

    id. Curc. 1, 3, 47 —Hence, in a double sense:

    par oculorum in amicitiā M. Antonii triumviri,

    Suet. Rhet. 5.—The ancients swore by their eyes:

    si voltis per oculos jurare, nihilo magis facietis,

    Plaut. Men. 5, 9, 1.—
    B.
    Transf.
    1.
    The power of seeing, sight, vision: ut eum quoque oculum, quo bene videret, amitteret, lost, i. e. became blind, Cic. Div. 1, 24, 48:

    oculos perdere,

    id. Har. Resp. 18, 37:

    restituere alicui,

    Suet. Vesp. 7; cf.:

    oculis usurpare rem,

    i. e. see, Lucr. 1, 301.—
    2.
    A luminary, said of the sun and stars ( poet. and in post-Aug. prose): mundi oculus. i. e. the sun, Ov. M. 4, 228:

    stellarum oculi,

    Plin. 2, 5, 4, § 10.—
    3.
    A spot resembling an eye, as on a panther's hide, a peacock's tail, etc., Plin. 8, 17, 23, § 62:

    pavonum caudae,

    id. 13, 15, 30, § 96. —So arch. t. t.:

    oculus volutae,

    Vitr. 3, 5. —
    4.
    Of plants.
    a.
    An eye, bud, bourgeon: oculos imponere, i. e. to bud, inoculate, Verg. G. 2, 73:

    gemmans,

    Col. 4, 24, 16.—
    b.
    A bulb or knob on many roots, on the reed, etc.:

    harundinis,

    Cato, R. R. 6, 3; Varr. R. R. 1, 24, 3:

    seritur harundo bulbo radicis, quem alii oculum vocant,

    Plin. 17, 20, 33, § 144.—
    c.
    A plant, called also aizoum majus, Plin. 25, 13, 102, § 160. —
    II.
    Trop.
    A.
    A principal ornament: hi duo illos oculos orae maritimae effoderunt ( Corinth and Carthage), Cic. N. D. 3, 38, 91:

    ex duobus Graeciae oculis,

    i. e. Athens and Sparta, Just. 5, 8, 4.—
    B.
    The eye of the soul, the mind's eye:

    eloquentiam quam nullis nisi mentis oculis videre possumus,

    Cic. Or. 29, 101:

    acrioribus mentis oculis intueri,

    Col. 3, 8, 1:

    oculos pascere re aliquā,

    to feast one's eyes on any thing, Cic. Verr. 2, 5, 26, § 65; cf.:

    concupiscentia oculorum,

    Vulg. 1 Joh. 2, 16: fructum oculis (dat.) capere ex aliquā re, Nep. Eum. 11, 2: oculi dolent, the eyes ache, i. e. one is afflicted by something seen, Ter. Ph. 5, 8, 64; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 1; cf.:

    pietas, pater, oculis dolorem prohibet,

    i. e. forbids me to take offence, Plaut. As. 5, 1, 4: in oculis, in the eye, i. e. in view, hoped or expected:

    frumenti spes, quae in oculis fuerat, utrosque frustrata pariter,

    Liv. 26, 39, 23:

    acies et arma in oculis erant,

    Curt. 3, 6, 3:

    Philotae supplicium in oculis erat,

    id. 8, 6, 21:

    esse in oculis,

    to be beloved, esteemed, Cic. Att. 6, 2, 5:

    esse in oculis multitudinis,

    id. Tusc. 2, 26, 63: ferre, gestare in oculis, to love, esteem, value:

    oderat tum, cum, etc....jam fert in oculis,

    id. Phil. 6, 4, 11:

    rex te ergo in oculis,

    Ter. Eun. 3, 1, 11: aequis oculis videre, i. e. contentedly, with satisfaction (like aequo animo), Curt. 8, 2, 9: ante oculos, in mind, in view:

    mors ante oculos debet esse,

    Sen. Ep. 12, 6; Plin. Ep. 3, 16, 6; also plain, obvious:

    simul est illud ante oculos,

    Cic. de Or. 2, 85, 349:

    sit ante oculos Nero,

    i. e. set him before you, consider him, Tac. H. 1, 16: ante oculos habere, to keep in mind (post-class.):

    habe ante oculos hanc esse terram,

    Plin. Ep. 8, 24, 4:

    mortalitatem,

    id. ib. 2, 10, 4; Just. 5, 6, 1; for which (late Lat.) prae oculis: prae oculis habere terrorem futuri judicii, Greg. M. Ep. 2, 48;

    3, 27 al.: nec jam fas ullum prae oculis habent,

    Amm. 30, 4, 18: ob oculos versari, to be before the mind, etc.:

    mors (ei) ob oculos versatur,

    Cic. Rab. Post. 14, 39; Liv. 28, 19, 14; cf.:

    usu versatur ante oculos vobis Glaucia,

    Cic. Rosc. Am. 35, 98; id. Fin. 2, 22, 75; 5, 1, 3; id. Dom. 55, 141; Liv. 34, 36, 6: ponere aliquid ante oculos, to call up in mind, imagine, etc.:

    eā (translatione) utimur rei ante oculos ponendae causā,

    Auct. Her. 4, 34, 45:

    ora eorum ponite vobis ante oculos,

    Cic. Phil. 13, 2, 4:

    calamitatem Cottae sibi ante oculos ponunt,

    Caes. B. G. 6, 37:

    exsilium Cn. Marci sibi proponunt ante oculos,

    Liv. 2, 54, 6:

    conjurationem ante oculos ponere,

    id. 24, 24, 8:

    studia eorum vobis ante oculos proponere,

    Auct. Her. 4, 36, 48;

    rarely: constituere sibi aliquid ante oculos,

    Cic. Cael. 32, 79; Aug. Serm. 233, 3: ante oculos ponere (proponere), with ellips. of dat. of person, Cic. Marc. 2, 5; id. Deiot. 7, 20; id. Phil. 2, 45, 115; 11, 3, 7; id. N. D. 1, 41, 114:

    nec a re publicā deiciebam oculos,

    id. Phil. 1, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > oculus

См. также в других словарях:

  • COTTA — I. COTTA Italis corruptâ voce, forte a Crocota, dicitur tunica talaris ac manuleata olim, postea brevior facta, scissis et laxe fluentibus manicis, alibi stricta corpori, et brachiis pressa; quales Cardinalium et Clericorum Augustinianorum: alibi …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Julius Caesar — For other uses, see Julius Caesar (disambiguation). Gaius Julius Caesar Dictator of the Roman Republic …   Wikipedia

  • Carl Sigismund Kunth — (June 18, 1788 – March 22, 1850), also Karl Sigismund Kunth or anglicized as Charles Sigismund Kunth, was a German botanist. He is known for being one of the first to study and categorise plants from the American continents, publishing Nova… …   Wikipedia

  • Trackway — A trackway is an ancient route of travel for people and/or animals. In biology, a trackway can be a set of impressions in the soft earth, usually a set of footprints, left by an animal. A fossil trackway is the fossilized imprint of a trackway.… …   Wikipedia

  • Diadectidae — Temporal range: Late Carboniferous – Early Permian, 305–271 Ma …   Wikipedia

  • Aurelia Cotta — Image of Aurelia Cotta from Promptuarii Iconum Insigniorum (1553) Aurelia Cotta or Aurelia (May 21, 120 BC – July 31, 54 BC) was the mother of Roman dictator Gaius Julius Caesar (100 BC – 44 BC). Contents …   Wikipedia

  • Louis-Claude Marie Richard — Louis Claude Richard Pour les articles homonymes, voir Richard. Louis Claude Marie Richard, né à Versailles le 19 septembre 1754 et mort à Paris le 6 juin 1821, est un botaniste français. La famille Richard se consacre depuis… …   Wikipédia en Français

  • Louis Claude Marie Richard — Louis Claude Richard Pour les articles homonymes, voir Richard. Louis Claude Marie Richard, né à Versailles le 19 septembre 1754 et mort à Paris le 6 juin 1821, est un botaniste français. La famille Richard se consacre depuis… …   Wikipédia en Français

  • Louis Claude Richard — Pour les articles homonymes, voir Richard. Louis Claude Marie Richard, né à Versailles le 19 septembre 1754 et mort à Paris le 6 juin 1821, est un botaniste français. La famille Richard se consacre depuis plusieurs générations …   Wikipédia en Français

  • Louis claude Marie Richard — Louis Claude Richard Pour les articles homonymes, voir Richard. Louis Claude Marie Richard, né à Versailles le 19 septembre 1754 et mort à Paris le 6 juin 1821, est un botaniste français. La famille Richard se consacre depuis… …   Wikipédia en Français

  • Rich. — Louis Claude Richard Pour les articles homonymes, voir Richard. Louis Claude Marie Richard, né à Versailles le 19 septembre 1754 et mort à Paris le 6 juin 1821, est un botaniste français. La famille Richard se consacre depuis… …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»